De kerst is onderweg en dat betekent dat het tijd is voor een kerstverhaal. We kennen allemaal de kerstman wel met zijn rendieren. Maar wist je dat er ook een kerstkat is?
De Yule Cat is een enorme kat die elke kerst langs komt. En hij is van een van de 13 kerstmannen in het land.
In deze Wist je Dat? duiken we in de folklore van IJsland. Het land ligt vlak bij de Noordpool, waar de kerstman die wij kennen met zijn rendieren en elfjes leeft en waar het speelgoed voor lieve kinderen gemaakt wordt. Voordat we naar de kerstkat gaan, kijken we even kort naar het verhaal over de IJslandse kerstman, of eigenlijk kerstmannen.
In IJsland is er namelijk niet één kerstman, maar zijn er maar liefst 13. En die kerstmannen zijn eigenlijk een soort reusachtige trollen die kattenkwaad uithalen. Zo is er een kerstman die met alle deuren gooit, een kerstman die alle houten lepels af likt en een kerstman die alle Skyr steelt. Het zijn de kinderen van Leppalúoi en Grýla.
Wat is de Yule Cat oftewel de kerstkat?
Het enorme kersttrollengezin heeft, net als veel mensen, ook een huisdier: Jólakötturinn, ook wel bekend als de Yule Cat of de kerstkat. Over dit dier hebben we het vandaag. Yule Cat is een enorme kat. Hij is groter dan het grootste huis in IJsland en komt elke kerst bij iedereen langs.
Yule Cat controleert bij elk huis de cadeaus van de kinderen. Als een kind nieuwe kleding heeft gekregen van de 'kerstman', dan gaat de kat rustig verder naar het volgende huis. Als een kind geen nieuwe kleding heeft gekregen en vooral geen nieuwe sokken, dan eet Yule Cat het kind met huid en haar op.
Een kerstverhaal met een historische waarde
De eerste keer dat de kerstkat in de boeken opduikt is in een verzameling folklore uit 1862. Daarin wordt vermeld dat de Yule Cat in het leven geroepen is door werkers op de boerderij. Zij moesten het wol op tijd verwerken in de herfst zodat er met kerst nieuwe kleding geschonken kon worden.
Elk kind dat daaraan meehielp kreeg als beloning voor zijn of haar harde werk een nieuwe outfit. Aan die kleding kon men vervolgens zien dat een kind zijn steentje bijgedragen had. Kinderen die in oude kleding liepen werkten dus niet hard genoeg.
Voor deze kinderen gold destijds het verhaal van de Yule Cat. Zij zouden namelijk prooi zijn voor de kat. Een soort 'wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe' dus.
